ตำนานล้านนา ตอน “หำยนต์กั๋นผี”
เราๆท่านๆคงได้ยินคําว่าทับหลังกันมาทุกคนนะครับ ทับหลังคือรูปการแกะสลักหรือการทําแผ่นหินที่มีศิลปะลวดลายอย่างมีความหมายวางทับบนขอบประตู ทับหลังที่โด่งดังระดับโลกถูกลักเอาไปเมืองนอก ก็คือ ทับหลังนารายณ์บรรทมสินธุ์ เป็นข่าวเกรียวกราวไปแล้ว อันว่าหํายนต์ก็อย่างเดียวกันนั่นแหละ ใช้แกะสลักไม้วางบนกรอบประตูเข้าห้องนอนใหญ่เพื่อกันผีสาง ผีซะป๊ะอย่างเข้าห้องนอน ดังคํากล่าวในการสร้างบ้านคนล้านนาว่า หํายนต์กั๋นผี ขอบธรณีกั๋นขึ้ด หมายความว่า หํายนต์ที่บนขอบประตูกันผี ส่วนขอบธรณีประตู(อยู่ด้านล่างตรงกับหํายนต์กั้นระหว่างห้องนอนกับเติ๋น)กันเสนียดจัญไรต่างๆ
กล่าวถึงหํายนต์ เป็นการแกะแผ่นไม้เป็นรูปราหูอมจันทร์บ้าง บางบ้านก็เป็นรูปเครือเขาเกี้ยวกันไป
มา แล้วแต่เจ้าของจะสร้าง คติความเชื่อเรื่องเครื่องเพศชายเกี่ยวกับลึงค์หรืออัณฑะวิเศษนี้คงคล้ายกับลัทธิบางอย่างที่มีความเชื่อว่า หากผู้ใดลอดหํายนต์แล้วจะสูญเสียพลังวิเศษของตนเอง ทําให้หมดฤทธิ์สิ้นสภาพ (ให้ย้อนไปอ่านเรื่องผีก้ะ ที่ผีก้ะตัวผู้ยืนคร่อมหัวบันไดเพื่อให้คนลอด หรือหมอผีลอดก็จะสิ้นฤทธิ์ เสื่อมพระคาถา) ดังเรามักได้ยินคําว่า จักรยนต์ ที่เข้าสร้างไว้ในถ้ํา ตามกรุที่ฝังของมีค่า โพรงฝังมหาสมบัติหากมีคนเข้าไปจักรยนต์ก็จะหมุนตัดหัวกุดเหลือแต่คอตั้งบ่านั่นเอง กลายเป็นผีหัวกุดวิ่งไปมาร้องตะโกนโหวกเหวก..แอ๊ะ..แอ๊ะ
พิธีการทําหํายนต์กันผี สะหล่า (ช่าง) ต้องวัดความยาวเท้าของเจ้าของบ้านหากเป็นประตูใหญ่ก็จะใช้สี่เท่าแต่หากประตูขนาดเล็กก็จะใช้ความยาวสามเท่าของเท้าเจ้าของบ้านมาเป็นม้อก (มาตรฐาน) ในการทําหํายนต์แล้วทําการแกะสลักตามลายที่เจ้าบ้านต้องการ
หํายนต์จะขลังยิ่งขึ้นเมื่อบ้านเก่า..เก่า...เก่าลง....เก่าลง...ยิ่งบ้านเก่าหํายนต์ยิ่งขลัง มิน่าเล่า ตามร้านขายของเก่าปัจจุบันมีแผ่นหํายนต์ขายกันแผ่นละราคาเป็นหมื่นเป็นแสน ก็เพราะเอามาจากบ้านเก่าๆ..แม่นก่อเจ้า......แม่นละ...แอ๊ะ....แอ๊ะ...(ถามเองตอบเองเน้อ...)
อย่างไรก็ตามเมื่อมีการซื้อขายบ้าน หากเจ้าของบ้านที่มาอยู่ใหม่จะต้องยกหํายนต์เก่าออกไป และแป๋ง (ทํา)หํายนต์ใหม่แทนที่เพราะถือว่าหํายนต์เก่าเป็นของเจ้าบ้านเก่า ผีมันต่างกัน หํายนต์ก็ต้องต่างกัน เอาเป็นว่า เรื่องหํายนต์หรืออัณฑะวิเศษกันผีก็เอวังเท่านี้ก่อนและนายเฮย
---------------------
ที่มา: นิคม พรหมมาเทพย์
ประวัติศาสตร์ว่ากันว่าวัดพันเตาสร้างขึ้นในสมัยเดียวกับวัดเจดีย์หลวงคือเมื่อราว 500 ปีมาแล้ว
-เรียนรู้ประวัติศาสตร์ "คนเมือง" ในเวียงเชียงใหม่
เปิดประวัติ "ท้าวทองกีบม้า" ราชินีขนมไทยใน "บุพเพสันนิวาส" จากสูงสุดสู่จุดต่ำสุดในชีวิต
66 หมู่1 ถนนโชคชัย4 แขวงลาดพร้าว เขตลาดพร้าว กรุงเทพ 10320